پانیک چیست؟

دسته‌بندی پانیک
نویسنده drheydari
زمان مطالعه 10 دقیقه
تاریخ انتشار ۲۸ دی ۱۴۰۳

حمله حاد شدید اضطراب همراه با احساس مرگ قریب الوقوع را اختلال پانیک می نامند. مشخصه آن حملات و دوره های مجزای ترسی شدید هستند و فراوانی بروز آنها از چند حمله در یک روز تا صرفا تعداد انگشت شماری حمله در یک سال است. حمله پانیک می تواند با تعداد دیگری اختلال از جمله، افسردگی، آگورافوبیا (بازار هراسی) یا سایر اختلالات اضطرابی همراه باشد.

علائم حملات پانیک Panic attack

  • هجوم ناگهانی وحشت به بیمار و ترس شخص از وقوع مجدد آن‌ها مشخص می‌شود. این حملات که معمولاً بیش از چند دقیقه طول نمی‌کشند.
  • تپش قلب، عرق‌کردن، احساس تنگی نفس و فشردگی در قفسه سینه.
  • احساس از دست‌ دادن تعادل یا گیجی، تلو تلو خوردن، منگی و ضعف، این علایم آنقدر گسترده هستند که افراد فکر می‌کنند دچار سکته ی قلبی شده‌اند و می‌ترسند که بمیرند. خود بیمار فکر می‌کند که مرگ یا آسیب جسمی قریب‌الوقوع است.
  • تغییر چشمگیر در رفتار بعد از وقوع حمله
  • نگرانی از دیوانه شدن یا از دست دادن تسلط بر خود
  • احساس کوتاه شدن تنفس یا احساس اختناق و خفقان
  • تهوع یا ناراحتی شکمی
  • مورمور و احساس کرختی یا سوزن سوزن شدن
  • مورمور و احساس کرختی یا سوزن سوزن شدن
  • سرمالرزه یا گرگرفتگی
  • احساس غیر واقعی بودن جهان یا مسخ شخصیت

علت بروز حملات پانیک Panic attack

عوامل زیستی

از پژوهش دربارهٔ اساس زیستی حملهٔ پانیک (اختلال وحشت‌زدگی)، یافته‌های متفاوتی حاصل شده است. یک تفسیر در این مورد این است که علایم حملهٔ پانیک می‌تواند با انواع و اقسام نابهنجاری‌های زیستی در ساختار و کارکرد مغز مرتبط باشد. مطالعاتی که با تصویربرداری (همانند ام آر آی) از ساختار مغز بیماران مبتلا به حمله پانیک انجام شده‌است، به‌طور ضمنی دلالت بر آن دارد که آسیبی در لوب گیجگاهی راست بیماران مبتلا به اختلال پانیک گزارش شده‌است که به‌ویژه به صورت آتروفی قشری بوده است.

عوامل وراثتی

بر اساس مطالعات مختلف انجام شده منجمله در دوقلوهای همسان مشخص شده است که اختلال پانیک با شیوع آن در بستگان درجه اول و شیوع سایر اختلالات روانپزشکی همگامی دارد. ولی تاکنون هیچ گونه تفاوت کروموزی گزارش نشده است.

عوامل روانی اجتماعی

پژوهش های انجام شده حاکی از آن است که حمله های پانیک با وقایع پرفشار مرتبط هستند. این حملات ممکن است به عوامل نوروفیزیولوژیکی که بر اثر واکنشهای روانی برانگیخته می شود مربوط باشد. از سایر عوامل می توان موارد زیر را نام برد:

  • دشوار بودن تحمل خشم
  • آزار جنسی خصوصا در زنان
  • مبتلایان به سایر اختلالات اضطرابی
  • جدایی فیزیکی یا هیجانی از یک فرد مهم (هم در دوران کودکی و هم در بزرگ‌سالی)
  • در موقعیت‌های افزایش مسئولیت کاری ممکن است تحریک و برانگیخته شود.
  • درک و شناخت از والدین به گونه‌ای که آن‌ها سلطه‌گر، وحشتناک، عیب‌جو و متوقع دیده شوند.
  • نمود درونی روابط شامل سوء رفتار جسمی و جنسی باشد.
  • احساس مزمن در دام‌افتادگی
  • چرخه معیوب خشم نسبت به رفتار طردکننده والدین و سپس اضطراب از این که خیال‌پردازی مذکور سبب تخریب رابطه وابستگی به والدین خواهد شد.
  • شکست عملکرد اضطراب هشدار دهنده در ایگو (خود) که با چند پارگی خود و سرگشتگی نسبت به حد و مرز میان خود و دیگران رابطه دارد.
  • مکانیسم‌های دفاعی نوعی همانند: واکنش وارونه، ابطال، جسمانی‌سازی و برون‌سازی.

عوامل دیگر

  • مصرف چای و قهوه، سیگار در افراد مستعد
  • مصرف مواد مخدر مانند حشیش، شیشه و سایر مواد محرک
  • بیخوابی در افراد مستعد
  • بیماری جسمانی مانند پرکاری تیروئید و دیابت

درمان اختلال پانیک

استفاده توام از روش های دارویی و غیر دارویی برای کنترل بیماری مفید تر است لیکن در هر شرایط استفاده از دارو در درمان اختلال پانیک اطمینان بخش تر است.

درمان دارویی

برای درمان دارویی اختلال پانیک از گروههای مختلف دارویی و ترکیب آنان میتوان استفاده کرد. گروههای دارویی مانند آلپرازولام و کلونازپام به علت تاثیر سریع آنها در ابتدای درمان بسیار موثر میباشند ولی باید توجه داشت که پس از کنترل حملات هر چه زودتر و با نظم معین باید بتدریج کم شده و قطع شوند.

گروه داروهای فلوکستین، سیتالوپرام، پاروکستین از داروهای موثر و مفیدی هستند که لازم به مدت طولانی تری ادامه یابند.

درمان های شناختی رفتاری

درمان های غیر دارویی موثر شامل آرام سازی بدن و شناخت درمانی که بر اساس نیاز بیمار میتوان استفاده نمود. هدف از این درمان، نشان دادن اعتقادات غلط بیمار به وی و دادن اطلاعات می باشد.

خانواده درمانی و گروه درمانی

با گروه‌درمانی و خانواده‌ درمانی می‌شود به بیمار و خانواده‌اش کمک کرد که خود را با واقعیت وجود این اختلال در بیمار و مشکلات روانی-اجتماعی ناشی از آن سازگار سازند

ترکیب روان درمانی و دارو درمانی

درمان مبتنی بر دارو درمانی و درمان شناختی_رفتاری در اکثر موارد با موفقیت بیشتری همراه است

تا کی باید درمان ادامه یابد؟

از آنجائیکه خطر عود بیماری در صورت قطع بی موقع دارو بیش از ۶۰% است، از این رو بهتر است حتی پس از کنترل کامل حملات پانیک نیز درمان را ادامه داد.

طی ۱ تا ۳ هفته از شروع درمان حملات کم و حتی قطع می شوند

برای کنترل کامل حملات، لازم است درمان ۳ تا ۶ ماه ادامه یابد

برای پیشگیری از عود بیماری توصیه می شود درمان تا یک سال ادامه یابد. البته پس از کنترل بیماری مقدار و تعداد داروها کم خواهد شد ولی بهتر است بر اساس نظر پزشک خود، داروها تعدیل شوند

عوارض حملات پانیک

برخی مطالعات نشان داده است که خطر مادام‌العمر خودکشی در بیماران دچار حملهٔ پانیک، بیشتر از کسانی است که هیچ‌گونه اختلال روانی ندارند. بالینگر بیمار باید مراقب خطر خودکشی در بیماران مبتلا به حملهٔ پانیک باشند. در این خصوص، خانوادهٔ بیمار نیز در شرایط حملات و همچنین دوره ی نقاهت پس از حملات در کنار بیمار بمانند و او را در مسیر بهبودی یاری دهند.

ترس از محیط هایی مانند اتوبوس، مترو و سایر مکان های شلوغ. بیمار نگران است در صورت بروز این حملات نتواند از آن مکان ها و پر ازدحام فرار کند. از این رو از محیط های فوق اجتناب می کند. گاهی اوقات این ترس ها به قدری شدید می شوند که بیمار قادر به خروج از منزل به تنهایی نمی باشد و حتما یک نفر باید وی را همراهی کند. در اینگونه موارد حتی ممکن است بیمار از رفتن به سر کار خودداری کند.

ترس از محیط هایی مانند اتوبوس، مترو و سایر مکان های شلوغ. بیمار نگران است در صورت بروز این حملات نتواند از آن مکان ها و پر ازدحام فرار کند. از این رو از محیط های فوق اجتناب می کند. گاهی اوقات این ترس ها به قدری شدید می شوند که بیمار قادر به خروج از منزل به تنهایی نمی باشد و حتما یک نفر باید وی را همراهی کند. در اینگونه موارد حتی ممکن است بیمار از رفتن به سر کار خودداری کند.

contact icon جهت دریافت مشاوره با ما در ارتباط باشید تماس با ما
نظرات

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *